Enkele dagen geleden sloeg ik de laatste bladzijde om van een boek dat mij danig op mijn grondvesten als coach heeft doen daveren. Dit hoeft niet te verwonderen als je weet dat de titel van hoofdstuk 5 luidt: ’Ontsla je coach,’ maar eigenlijk was dat nog niet eens het meest confronterende statement van het boek.
In zijn werk ‘Standvastig’ veegt hoogleraar Psychologie Svend Brinkmann werkelijk tweehonderd bladzijden lang de vloer aan met ontwikkeling, persoonlijke groei, je innerlijke stem volgen en zo ongeveer alles waarin ik altijd dacht te hebben geloofd. Overtuigingen en waarden die ik in ontelbare gesprekken verdedigd had, werden nu schijnbaar de ene na de andere met scherpe pen het raam uitgekieperd.
Het ergste was dat was ik een aantal dingen las, onontkoombaar op papier, die een ‘belangrijke ander’ mij al jaren probeert uit te leggen, het andere standpunt zogezegd, dat van degenen die het niet zo op hebben met groeien en het aandurven om over Nolleke van Het Eiland te beginnen om hun argumenten kracht bij te zetten. Ergens heb ik altijd geweten dat er waarheid moest schuilen in zijn visie van standvastigheid, een steentje bijdragen en traag evolueren, (namelijk enkel en alleen als het echt nodig is), want hij is al jaren een heel evenwichtig persoon.
Niettemin kon ik het onmogelijke met Svend Brinkmann eens worden over de botte basisverklaringen die hij aflegde. Wat hij beweerde klonk meer dan eens als heiligschennis in mijn oren en bij het elk nieuw hoofdstuk spartelde ik als een sumoworstelaar in een wijwatervat. Toch moest ik tijdens het verder lezen ook telkens weer toegeven dat ik het voor 85% eens was met wat de hoogleraar op zijn typisch Deense, kortaangebonden manier te vertellen had.
Hoe kon dat?
De accelererende cultuur
Om te beginnen had het er zeker mee te maken dat Brinkmann een uitgangspunt verdedigt waar ik me wel in kan vinden. Net zoals zoals de (h)eerlijke Dirk Dewachter, trekt Brinkmann van leer tegen de accelererende cultuur, het verheerlijken van de mens als maat van alle dingen, het ontkennen van de donkere kant van de maan, het opofferen van het verleden aan de toekomst, het geloof in economische groei als oplossing voor alle problemen, inclusief de zelfkantloze ophemeling van innovatie en design en de yes-I-can (do-whaterver-I-bloody-well-want)-mythe. Tot daar geen vuiltje aan de lucht.
Vervolgens formuleert Brinkmann echter zeven dingen die je anders zou moeten doen om de ongezonde snelheid eruit te halen. Hou je vast, hier komen ze: stoppen met groeien en ontwikkelen, stoppen met naar je innerlijke stem te luisteren, je concentreren op het negatieve in je leven (euh??), je nee-hoed opzetten, je gevoelens onderdrukken, je coach ontslaan (en een vriend nemen), je zelfhulpboeken buiten gooien en stil staan bij het verleden.
Daar had ik niet van terug, maar nu, na een week kauwen denk ik dat ik ze gevonden heb, de nuances die de meeste van deze overtuigingen toch met die van mij verbinden. Twee ervan deel ik graag met jou, eentje deze keer en eentje in een volgend artikel.
Woekerende ego's
Svend Brinkmann is vergeten om te definiëren wat hij verstaat onder groei en dat maakt het lastig hem te begrijpen. Wat moet (of mag) er dan precies (niet zo hard) groeien? Je baard? Je wijsheid? Gaandeweg werd mij duidelijk dat hij er blijkbaar vanuit gaat dat wij als coaches allemaal bezig zijn om mensen te helpen hun ego te ontwikkelen (lees op te blazen) en ik ben het met hem eens dat dit in veel gevallen al meer dan groot genoeg is en geenszins groter moet worden gemaakt.
Misschien is dat zo in Denemarken dacht ik vervolgens, maar toch niet bij ons. Ik besloot een test te doen. Toen ik ‘persoonlijke groei’ googlede en van de eerste tekst die ik aantrof een woordwolk maakte was dit wat ik te zien kreeg: jouw, eigen, persoonlijke, bereiken, doelen en jezelf. Dat waren de woorden die het meest in het oog sprongen. Wat een droevig zicht, waar waren de wereld en de medemens gebleven?
Het mag duidelijk zijn dat als we dit met ‘groei’ bedoelen we inderdaad een probleem hebben. Groei wordt dan al vlug materialistisch, mensen worden al vlug instrumenten die jou kunnen dienen of niet (en die hoe dan ook een houdbaarheidsdatum hebben) en ontwikkeling gaat dan inderdaad niet verder dan je ego opblazen, het wendbaarder maken en het van glans en middelen voorzien om in de eerste plaats allerlei hoogsteigen persoonlijke doelen te bereiken voor jezelf. Allemaal om zo veel mogelijk uit dit eindige, van God verlaten leven te halen voor het te laat is.
Groeien is krimpen
Er is gelukkig ook andere coaching, die net het omgekeerde probeert te doen, die je helpt je te bevrijden van de lagere vooroordelen, verlangens en angsten die je blokkeren, die je bijstaat om de wereld, jezelf en je leven te accepteren en er dan stapje per stapje een waardevolle richting aan te geven, die je dus net bevrijdt van je te sterke ego, het laat krimpen tot het niet meer plaats inneemt dan nuttig en je niet meer hindert om je bijdrage aan het geheel te leveren.
Bedenk hierbij: ook een angstig ego is een te groot ego. Coaching die je helpt om je angst te overwinnen op een ecologische manier, zou je ego niet groter mogen maken, maar kleiner.
Als je het zo bekijkt kan het opgeven van een job en voor je kinderen gaan zorgen een net zo mooie uiting zijn van persoonlijke groei als het eindelijk opstarten van dat bedrijfje of het schrijven van het boek dat al heel je leven in je verstopt zit. In het ene geval leg je de angst af om tegen de stroom in 'niet op te brengen en te kiezen voor zorg’, in het andere geval de angst om te falen.
Allemaal zijn het verhalen over volwassen worden, rationaliteit aanleren en de eigen stem aan de praat krijgen. Telkens verhalen van het temmen van een ego en in mijn ogen van gezonde groei en ontwikkeling. Ontbreekt het hier aan een bijdrage aan het grotere geheel of aan standvastigheid? Ik denk van niet.
Even diep als hoog
Tenslotte. Vergeet de glorieuze groeiverhalen, bio's to good to be true, in vier wondersessies naar de top. Gezonde groei is traag want gaat even diep als hoog, het is de gestage groei van de eik. Geen woeker, geen quick wins.
Van schone oude eiken zijn er niet zo veel, er zijn er nooit genoeg, van trage geduldige groeiers ook niet. Ben jij eraan bezig? Vraag je je af waarom het zolang duurt? Probeer je nog steeds een evenwicht te zoeken tussen je eigen behoeften en die van anderen? Vind je het niet gemakkelijk om resoluut enkel voor jezelf te kiezen zoals je zou moeten doen om je doel te bereiken?
Dat is dan een heel goed teken. Neem je tijd, doe het grondig, groei ring per ring, eerst dit, dan het volgende, standvastig, geduldig en vooral in verbinding met de wereld. Het effect zal des te duurzamer zijn.
Kristien De Wolf,
Personal Business Coaching & Life Counseling
Dit artikel handelt over ‘STANDVASTIG: ONDER ALLE OMSTANDIGHEDEN JEZELF BLIJVEN, HET ANTI-ZELFHULPBOEK van Svend Brinkmann - ISBN: 9789400507494
Volgende keer deel 2 over de innerlijke stem, instinct en intuïtie.
Reacties: kristien.dewolf@mypersonalcoach.be